Bông hoa lại đến từ Cư Kbang

Ngôi nhà nhỏ của Mã Thị Bí nằm cheo leo trên đồi núi thôn Quảng Tân, xã Yên Lâm (Hàm Yên) nhưng luôn nhộn nhịp khách ra vào. Bí khéo tay biết làm rất nhiều bộ váy Mông đẹp rồi livestream, quay video, đăng ảnh bán hàng sang cả nước ngoài, chuyên nghiệp lắm. Từ ngày về làm dâu, Bí biết mở lớp dạy bà con làm trang phục truyền thống. Bí còn là một cán bộ thôn nhiệt tình, biết nói lời hay vận động người Mông tránh xa kẻ xấu, không đi theo tà đạo. Bà con nơi đây luôn yêu quý bông hoa lạ đến từ Làng Mông, xã Cư KBang, huyện Ea Súp (Đắc Lắk).

THỔ CẨM CŨNG CÓ MỐT

Ngắm nhìn hàng chục chiếc váy xòe vừa mới hoàn thành được bày biện trước sân nhà khiến 1 góc núi rừng nơi đây như bừng sáng. Điều thú vị những bộ váy Mông màu sắc sặc sỡ, lấp lánh ánh bạc, đính hạt cườm một cách tinh tế được làm từ đôi bàn tay cô gái Mông xinh đẹp Mã Thị Bí.

*Chị Mã Thị Bí (ngoài cùng bên trái) thiết kế trang phục cách tân váy Mông.*

*Chị Mã Thị Bí (ngoài cùng bên trái) thiết kế trang phục cách tân váy Mông.*

Nước da trắng ngần, đôi mắt tinh nhanh, Bí khá hoạt ngôn và rất thời thượng trong cách chuyện trò. Bí bảo: “Bên cạnh làm những trang phục truyền thống người Mông Hoa, Mông Xanh, Mông Đen… thì em thích nhất là làm trang phục cách tân. Cách tân không phải là đổi mới hoàn toàn, mình phải làm thế nào vừa giữ gìn được đúng bản sắc dân tộc mà vẫn mới mẻ, hiện đại. Đa số bộ váy áo đều tự em design (thiết kế) theo cảm hứng, sự sáng tạo, chỉ một vài bộ thì cả em và khách hàng cùng nhau thống nhất lên ý tưởng”.

*Hoa văn thổ cẩm được thiết kế, kết hợp với các phụ kiện một cách hài hòa, thẩm mỹ.*

*Hoa văn thổ cẩm được thiết kế, kết hợp với các phụ kiện một cách hài hòa, thẩm mỹ.*

Những vuông vải thổ cẩm với hoa văn khác nhau, qua đôi bàn tay của Bí tạo thành một tác phẩm đẹp mắt và nhiều ý nghĩa. Tất cả không theo hình mẫu có sẵn mà thêu theo trí tưởng tượng, đặc biệt là họa tiết.

*Những bộ trang phục váy Mông do Mã Thị Bí tự tay làm.*

*Những bộ trang phục váy Mông do Mã Thị Bí tự tay làm.*

Ngoài các họa tiết được thêu bằng đường thẳng, đoạn thẳng, Bí còn thêu hoa văn hình tròn, đường cong, hình xoáy trôn ốc, bông hoa núi rừng, hình ảnh bãi lúa nương ngô… tất cả được sắp xếp một cách hài hòa, đẹp mắt, giàu tính sáng tạo. Những loại họa tiết này không chỉ mang tính thẩm mỹ mà còn ẩn chứa trong đó ước vọng làm chủ thiên nhiên, khao khát có cuộc sống no đủ, hạnh phúc.

*Chị Bí thường xuyên mặc và chụp ảnh giới thiệu sản phẩm của mình trên mạng xã hội.*

*Chị Bí thường xuyên mặc và chụp ảnh giới thiệu sản phẩm của mình trên mạng xã hội.*

Chuyện trò về sự sáng tạo này, Bí bảo, nếu cứ làm theo "mẫu" thì quá đơn giản, sáng tạo là yêu cầu khắt khe để mỗi bộ trang phục có được vẻ đẹp riêng, hợp “gu” từng người, từng lứa tuổi và theo từng thời điểm. Thế nên người ta bảo, thổ cẩm cũng có... mốt là vậy!

Vẻ đẹp hoa văn từ những bộ trang phục do chị Mã Thị Bí thiết kế và thêu thùa.

CÔ GIÁO BÍ VÀ NHỮNG LỚP HỌC KHÔNG MIỄN PHÍ

Bí sinh ra và lớn lên ở Làng Mông, xã Cư KBang, huyện Ea Súp (Đắc Lắk). Trong một lần đi chơi nhà người thân ở Tuyên Quang thì Bí gặp được anh chàng Lý Văn Mỳ ở Yên Lâm rồi nên duyên vợ chồng từ đấy.

*Những lớp học của Bí luôn được nhiều bạn trẻ tìm đến để học hỏi.*

*Những lớp học của Bí luôn được nhiều bạn trẻ tìm đến để học hỏi.*

Được mẹ dạy may vá, thêu thùa từ bé thế nhưng để nâng cao kiến thức ngay khi về nhà chồng, Bí lái xe máy đi khắp nơi học khóa cắt may rồi lại mày mò tự học trên Youtube. Bí bảo, bây giờ mạng xã hội cái gì cũng có, mình xem rồi chăm chỉ thực hành mỗi ngày là sẽ quen dần thôi. Thế nhưng để được làm trang phục người Mông là cả một quá trình, đặc biệt trang phục cách tân yêu cầu sự sáng tạo thì phải cực kỳ am hiểu văn hóa dân tộc.

*Mã Thị Bí sáng tạo qua từng bộ váy Mông. Dù cách tân nhưng vẫn lưu giữ nét đẹp truyền thống.*

*Mã Thị Bí sáng tạo qua từng bộ váy Mông. Dù cách tân nhưng vẫn lưu giữ nét đẹp truyền thống.*

Ví như người Mông xanh thì khi muốn biến tấu thì nắm được màu chủ đạo phải là màu xanh, màu trắng; người Mông hoa thì cần phải có sự kết hợp hài hòa màu đỏ, tím, đen; người Mông đen thì chủ đạo là màu đen, xanh… Rồi cũng cần lưu ý cả họa tiết, số lượng đồng xu, hạt cườm đính váy áo… Mình làm không đúng, dù có đẹp thế nào người mặc cũng không yêu thích, quý trọng nó đâu”.

Phụ nữ người Mông Yên Lâm (Hàm Yên) mặc bộ trang phục do Mã Thị Bí làm ra.

Căn nhà nhỏ của Bí khá ngăn nắp, gọn gàng, Bí bố trí hẳn 1 phòng để thỏa sức sáng tạo với đồ may thêu, máy may công nghiệp, kho vải thổ cẩm… Ngoài sân Bí bày biện những bộ váy áo xinh xắn do tự tay mình làm ra. Bên cạnh cung cấp cho người dân địa phương, Bí còn chụp ảnh, quay video sản phẩm, livestream quá trình làm từng mẫu váy để giới thiệu cho khách.

*Mã Thị Bí giới thiệu, quảng bá sản phẩm trên các nền tảng xã hội.*

*Mã Thị Bí giới thiệu, quảng bá sản phẩm trên các nền tảng xã hội.*

Bí vui vẻ khoe rằng, những năm gần đây, khách của Bí mở rộng đến tận Mỹ, Úc, Thái Lan, Lào… có đơn đặt đến tận mấy nghìn USD đấy. Vì cộng đồng người Mông có mặt khắp các nước trên thế giới, khi được xem hình ảnh, video sản phẩm mà Bí giới thiệu, khách ưng ý và inbox để đặt hàng ngay.

*Những lời khen của khách dành cho sản phẩm của Mã Thị Bí.*

*Những lời khen của khách dành cho sản phẩm của Mã Thị Bí.*

Giờ đây đơn hàng hàng tháng Bí bán khoảng 20 bộ, mỗi bộ dao động từ 500 nghìn đồng đến 4 triệu đồng, tùy mẫu mã. Bí mở lớp hướng dẫn cho bà con dân bản cách làm trang phục. Điều thú vị là lớp học này không miễn phí đâu, phải trả tiền mới được học đấy, thế nhưng vẫn nhiều người theo học. Bí bảo, đây là nghề yêu cầu sự kiên trì, tỉ mẩn, chăm chỉ thế nên ban đầu phải thu ít kinh phí thì chị em mới quyết tâm theo học được, nghỉ học buổi nào là xót tiền buổi đó mà. Đó là bí quyết của cô giáo Bí đấy.

*Mã Thị Bí hướng dẫn bà con người Mông thêu thùa hoa văn hiện đại.*

*Mã Thị Bí hướng dẫn bà con người Mông thêu thùa hoa văn hiện đại.*

Học phí Bí thu không đáng là bao nhưng với sự khéo léo, tận tình của mình giờ đây Bí có một đội ngũ “nhân viên” khá thạo nghề đảm nhiệm công đoạn như thêu thùa, đính hạt cườm, đính đồng bạc…

Chị Lý Thị De chia sẻ: “Mình được Bí dạy từng chút từng chút bây giờ cũng biết biết rồi. Mình lại làm thuê, được trả công theo sản phẩm. Tranh thủ lúc rảnh là mình làm, có thêm thu nhập, mỗi tháng khoảng 2 triệu đồng đấy".

Cô dâu xinh đẹp, tự tin trong bộ trang phục Mông do Mã Thị Bí thiết kế.

BIẾT GIEO KHÔNG TỐN GIỐNG

Mã Thị Bí hiện là Phó Trưởng thôn, Bí thư Chi đoàn thôn Quảng Tân. Thôn Quảng Tân có 147 hộ dân, 100% đồng bào Mông. Những năm trước đây nhiều người mù quáng đi theo tà đạo, Bí cùng với cán bộ thôn vận động bà con tỉnh ngộ để một lòng tin vào Đảng, vào Bác Hồ.

*Mã Thị Bí luôn là một cán bộ nhiệt huyết, gần gũi với bà con dân bản.*

*Mã Thị Bí luôn là một cán bộ nhiệt huyết, gần gũi với bà con dân bản.*

Bí kể rằng, trước đây trong thôn có một số người tin theo những lời dụ dỗ của tà đạo như “không cần làm mà vẫn có cái ăn”, “chết sẽ được lên thiên đường”… Bí đã đến tận từng nhà gặp gỡ, chuyện trò để tìm hiểu những khó khăn để đưa ra cách giải quyết.

Như trường hợp vợ chồng trẻ Lý Văn C, Hoàng Thị T, ngoài 20 tuổi, sống trong một túp lều nhỏ. Cuộc sống khó khăn lại “trẻ người non dạ” nên đã bị dụ dỗ. Đích thân Bí đã vận động người dân trong thôn quyên góp tiền và hàng chục ngày công để dựng căn nhà trình tường, dạy làm trang phục rồi thuê làm việc theo sản phẩm. Nhận được sự giúp đỡ, hỗ trợ đó cả hai vợ chồng cảm động, chí thú làm ăn, không còn tin theo lời kẻ xấu.

Người dân Quảng Tân luôn yêu quý cán bộ Bí.

Người Mông có câu “Biết gieo không tốn giống, biết sống không tốn lời”, bà con luôn tin tưởng cô cán bộ trẻ. Nhờ đó Bí đã vận động được 5 cặp vợ chồng từ bỏ tà đạo góp phần ổn định an ninh trật tự trên địa bàn, người dân yên tâm lao động sản xuất, phát triển kinh tế.

Với sự năng động, nhiệt huyết, sáng tạo của một người trẻ, Bí đã có cách làm riêng giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc, phát triển kinh tế tạo được niềm tin cho bà con dân bản. Chị được Huyện ủy Hàm Yên biểu dương, khen thưởng trong thực hiện học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh giai đoạn 2021-2022.